اخبار مطالب
توسعه گردشگری روستایی در اردبیل تنها یک پروژه اقتصادی نیست، بلکه حرکتی فرهنگی، اجتماعی و حتی زیستمحیطی است که میتواند هویت روستا را احیا و امید را به زندگی روستایی بازگرداند.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «سبلان ما»، محمد مددی فعال رسانهای در یادداشتی به مناسب روز روستا و عشایر نوشت: استان اردبیل با برخورداری از طبیعت کمنظیر، آبوهوای مطبوع، چشمههای آبگرم، مراتع سرسبز و روستاهایی با بافت تاریخی و فرهنگی غنی، یکی از مستعدترین مناطق کشور برای توسعه گردشگری روستایی است. پدیده مهاجرت از روستا به شهرها به یکی از چالشهای جدی این استان تبدیل شده است؛ چالشی که نهتنها بافت جمعیتی روستاها را تضعیف کرده، بلکه موجب رکود تولیدات کشاورزی، تعطیلی مشاغل بومی و کاهش پویایی فرهنگی شده است.
کارشناسان توسعه معتقدند که یکی از بهترین راههای مقابله با این روند نگرانکننده، توجه جدی به گردشگری روستایی و بومگردی است. گردشگری روستایی میتواند با ایجاد درآمد پایدار، بهبود کیفیت زندگی و افزایش انگیزه ماندگاری در روستاها، بهعنوان راهحلی کارآمد در برابر مهاجرت عمل کند.
بر اساس آخرین آمار استان اردبیل که حدود نیممیلیون از جمعیت آن را روستاییان تشکیل میدهند با کاهش ۳۰ درصدی جمعیت روستاییان مواجه شده و از نسبت جمعیت ۷۰ درصدی به ۴۰ درصد رسیده است.
در استان اردبیل، بیش از هزار روستا وجود دارد که بسیاری از آنها دارای ظرفیتهای گردشگری منحصربهفرد هستند. از روستاهای دامنه سبلان تا مناطق ییلاقی خلخال و نمین، هر گوشه از این سرزمین میتواند مقصدی برای گردشگران داخلی و خارجی باشد. تجربه موفق برخی روستاهای شهرستانهای خلخال، سرعین و نمین نشان داده است که با اندک حمایت دولتی و مشارکت مردمی، میتوان روستا را به محور توسعه اقتصادی و فرهنگی تبدیل کرد.
در مشاهدات عینی، توسعه گردشگری روستایی موجب رونق چشمگیر مناطق مختلف استان اردبیل شده است. بهعنوان نمونه، در روستاهای آلوارس، ورگهسران و بیلهدرق شهرستان سرعین با افزایش ورود مسافران و گردشگران، شاهد رشد محسوس درآمد خانوارها، ایجاد اشتغال محلی و توسعه بازارچههای بومی هستیم. این روند نهتنها باعث بهبود وضعیت اقتصادی ساکنان این روستاها شده، بلکه موجب رونق کسبوکار در روستاهای اطراف نیز شده است؛ تجربه این مناطق نشان میدهد که گردشگری روستایی، در صورت مدیریت اصولی و حمایت از سرمایهگذاران محلی، میتواند به عاملی مؤثر در پایداری جمعیت روستایی و جلوگیری از مهاجرت تبدیل شود.
توسعه بومگردی در اردبیل نهتنها به رونق اقتصادی روستاها کمک میکند، بلکه نقش مهمی در حفظ محیطزیست و میراثفرهنگی دارد. ساخت اقامتگاههای سنتی، ترویج صنایعدستی و برگزاری جشنوارههای محلی، ضمن جذب گردشگر، سبب احیای آیینها و سنتهای اصیل منطقه نیز میشود. این در حالی است که رونق گردشگری در روستاها، بازار جدیدی برای محصولات محلی از جمله لبنیات، عسل سبلان، گیاهان دارویی و منسوجات سنتی ایجاد میکند و چرخه اقتصادی محلی را به حرکت درمیآورد.
با این حال، توسعه گردشگری روستایی بدون برنامهریزی دقیق، آموزش نیروی انسانی و تأمین زیرساختها امکانپذیر نیست. یکی از مهمترین پیششرطها در این مسیر، توجه به زیرساختهایی همچون راه دسترسی، اینترنت، آب، برق و خدمات اقامتی است. بدون فراهمسازی این امکانات، روستاها نمیتوانند پذیرای گردشگران باشند؛ البته نقض این ادعا را نیز معمولاً در استان اردبیل بیشتر شاهد هستیم، زیرا در اردبیل پس مطرحشدن نقطهای زیرساختهای نیز به دنبال آن روانه میشود که این نیز از برکات گردشگری میتوان دید.
دولت و دستگاههای اجرایی استان اردبیل طی سالهای اخیر اقداماتی در زمینه حمایت از سرمایهگذاری بخش خصوصی، صدور مجوز اقامتگاههای بومگردی و ارائه تسهیلات کمبهره انجام دادهاند، اما همچنان نیاز به رویکرد جامع و هماهنگ در این حوزه احساس میشود.
توسعه گردشگری روستایی در اردبیل تنها یک پروژه اقتصادی نیست، بلکه حرکتی فرهنگی، اجتماعی و حتی زیستمحیطی است که میتواند هویت روستا را احیا و امید را به زندگی روستایی بازگرداند. اگر این ظرفیت بهدرستی مدیریت شود، نهتنها از روند مهاجرت روستاییان جلوگیری خواهد کرد، بلکه مسیر مهاجرت معکوس و بازگشت جوانان به زادگاههای خود هموار میشود؛ و این همان گامی است که میتواند آینده روستاهای اردبیل را روشنتر و پایدارتر کند